Phi Mậu Dịch Là Gì? Phân Biệt Với Mậu Dịch & Quy Trình Hải Quan Từ A–Z

Tìm hiểu “phi mậu dịch là gì”, cách phân biệt với mậu dịch, checklist chứng từ, mã loại hình và quy trình khai báo hải quan giúp tối ưu chi phí, thông quan nhanh.
1) Phi mậu dịch là gì? (Góc nhìn logistics & pháp lý)
Định nghĩa nhanh: Hàng phi mậu dịch là hàng xuất/nhập khẩu không vì mục đích kinh doanh (không có giao dịch mua bán – không phát sinh thanh toán thương mại). Trường hợp phổ biến: quà biếu tặng, hàng mẫu, viện trợ nhân đạo, tài sản di chuyển, hàng bảo hành/sửa chữa…
Bản chất nghiệp vụ: Không thuộc hợp đồng ngoại thương; bộ chứng từ không có Commercial Invoice (thay bằng Proforma/Value Declaration tùy tình huống). Xác định đúng mục đích là chìa khóa để chọn mã loại hình phù hợp khi khai VNACCS.
Nhầm loại hình dễ dẫn đến truy thu thuế, phạt vi phạm, ách tắc thông quan. Làm đúng ngay từ đầu = giảm chi phí + giữ tiến độ.
Thông tin bổ sung: phi mậu dịch là gì
Nguồn bài viết: https://ptnlogistics.com/phi-mau-dich-la-gi/
2) Đặc điểm nhận biết hàng phi mậu dịch
-
Không phát sinh thanh toán thương mại giữa người gửi – người nhận.
-
Mục đích phi thương mại (tặng/biếu, dùng thử, nhân đạo, di chuyển tài sản…).
-
Chứng từ tối giản hơn mậu dịch; tập trung giải trình mục đích.
-
Trị giá khai báo có thể mang tính tham khảo; hải quan có thể tham vấn giá khi cần.
3) Mậu dịch vs Phi mậu dịch: Bảng so sánh nhanh
Tiêu chí | Hàng mậu dịch | Hàng phi mậu dịch |
---|---|---|
Mục đích | Kinh doanh, tạo lợi nhuận | Phi thương mại: quà tặng, mẫu, viện trợ, tài sản di chuyển… |
Chứng từ | Hợp đồng + Commercial Invoice + Packing List | Không có hợp đồng/Commercial Invoice (có Proforma, công văn giải trình) |
Thủ tục | Chặt chẽ, chứng minh giao dịch | Đơn giản hơn, tập trung mục đích phi thương mại |
Thuế/Phí | Theo biểu thuế, đủ sắc thuế áp dụng | Có thể miễn/giảm theo định mức/quy định (tùy trường hợp) |
Rủi ro | Sai sót → truy thu, phạt | Khai sai loại hình → hủy khai & khai lại, chậm thông quan |
4) Tình huống dễ nhầm & cách xử lý
Hàng mẫu giá trị cao
→ Dễ bị nghi mục đích thương mại. Chuẩn bị Proforma, thư giải trình công dụng – kế hoạch dùng thử, số lượng hợp lý.
Quà biếu cho nhiều đối tác
→ Dễ bị coi là phân phối. Chuẩn bị danh sách người nhận, thư tặng, không thu tiền, nêu rõ không dùng để bán.
Bảo hành/sửa chữa (tạm xuất–tái nhập)
→ Cần hợp đồng/bản bảo hành, mô tả lỗi, Serial/IMEI, đối chiếu khi tái nhập.
Tài sản di chuyển
→ Danh mục tài sản, chứng minh sở hữu/sử dụng trước đó, giấy tờ nhân thân.
5) Quy trình thủ tục hải quan cho hàng phi mậu dịch (nhập khẩu)
Bước 1 – Chuẩn bị hồ sơ
-
Tờ khai hải quan điện tử (VNACCS)
-
Vận đơn (B/L hoặc AWB)
-
Thông báo hàng đến (Arrival Notice)
-
Packing List (nếu có)
-
Proforma Invoice/Value Declaration (thay Commercial Invoice)
-
Công văn giải trình mục đích phi thương mại
-
Giấy phép/kiểm tra chuyên ngành (nếu có)
-
Giấy giới thiệu/ủy quyền làm thủ tục
Bước 2 – Khai VNACCS & chọn mã loại hình
-
Chọn mã loại hình phi mậu dịch phù hợp thực tế (nhiều trường hợp thực tế dùng H11 – Hàng nhập khác; có thể khác tùy mục đích).
-
Đảm bảo thống nhất dữ liệu giữa tờ khai và chứng từ (mô tả, trị giá, số kiện, trọng lượng…).
-
Sẵn sàng cho phân luồng xanh/vàng/đỏ và yêu cầu kiểm tra.
Bước 3 – Thuế & thông quan
-
Nộp các sắc thuế (nếu phát sinh) theo thông báo.
-
Một số trường hợp có thể miễn/giảm theo định mức/quy định.
-
Hoàn tất kiểm tra hồ sơ/thực tế (nếu có) → Thông quan.
6) Checklist chứng từ theo tình huống (tham khảo)
-
Quà biếu/tặng: Proforma + thư tặng/biên bản bàn giao, danh sách người nhận (nếu nhiều), cam kết không thu tiền.
-
Hàng mẫu: Proforma + mô tả mục đích dùng thử, không gắn tem giá, số lượng hợp lý.
-
Viện trợ nhân đạo: Quyết định tiếp nhận/biên bản viện trợ, hồ sơ tổ chức nhận.
-
Bảo hành/sửa chữa: Hợp đồng/BPBH, mô tả lỗi, Serial/IMEI, tờ khai tạm xuất liên quan (nếu có).
-
Tài sản di chuyển: Danh mục tài sản, chứng minh sở hữu/sử dụng trước đó.
7) Sai lầm thường gặp & cách tránh
-
Dùng Commercial Invoice cho phi mậu dịch → mâu thuẫn mục đích.
-
Trị giá khai không hợp lý → tham vấn, kéo dài thời gian.
-
Thiếu công văn giải trình → khó chứng minh phi thương mại.
-
Bỏ sót giấy phép/kiểm tra chuyên ngành (nếu có).
-
Chọn sai mã loại hình → hủy khai, phát sinh chi phí & chậm thông quan.
8) Dịch vụ & CTA – PTN Logistics
-
Tư vấn miễn phí: Chọn đúng mã loại hình, chuẩn hồ sơ, hạn chế phát sinh.
-
Khai thuê hải quan trọn gói: Đại diện làm việc với hải quan – hãng tàu – kho/CFS.
-
Minh bạch chi phí: Báo giá rõ ràng, không phát sinh bất ngờ.
Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com
>>Xem thêm:
https://ptnlogistics.blogspot.com/2025/10/quan-tri-hang-ton-kho-ptn.html
https://sites.google.com/view/ptn-logistics/blogs/quan-tri-hang-ton-kho
Nhận xét
Đăng nhận xét